Huybert van de Stadt

< Huybert van de Stadt, [36] (6/3/1825 - 2/1/1884)

[bron: „Engel van de Stadt, zijn voor- en nageslacht” uitg. Stols, 1951, p279.]

      „ HUYBERT VAN DE STADT bewoonde een typisch Zaans dubbelwoonhuis aan het Kattegat, toen Oosterkattegat genaamd. In die jaren [1870] was het Oosterkattegat een landelijk, lommerrijk weggetje, lopende van de Zuiddijk naar de houtwerven en molens langs de Voorzaan. Het kanaal langs de tegenwoordige Prins-Hendrikkade bestond nog niet (dit kanaal is gereedgekomen in 1884) en het z.g. eilandje in de Voorzaan, toen Westerhem genaamd, kon over land van de Zuiddijk af via twee wegen worden bereikt, nl. over het Oosterkattegat, de belangrijkste verbinding, en over een zuidelijker gelegen weg, thans Bleeker-straat genaamd.

      HUYBERT VAN DE STADT bewoonde het eerste huis van de Zuiddijk af, aan de Zuidkant van het genoemde Oosterkattegat. Tussen dit huis en de Zuiddijk, die toenmaals aan de Westkant slechts hier en daar bebouwd was, strekte zich de grote bij het huis behorende tuin uit. Op de plaats van deze tuin bevindt zich thans [1951] de Kattegatschool. Het woonhuis van de familie HUYBERT VAN DE STADT is omstreeks 1890 gesloopt. Ter plaatse bevinden zich thans de allerminst schilderachtige woningen van de Kattegatdwarsstraat.

      Aan de overkant van de weg was een stukje land of overerf, dat bij het huis van HUYBERT behoorde. Over dat land en over de onmiddellijk ten Noorden daarvan gelegen z.g. Ganzenwerf had men een vrij en onbelemmerd uitzicht naar de Dam met zijn oude sluizen en pittoreske bebouwing, welke in 1902/03 gedeeltelijk moesten plaats maken voor de toen gebouwde Wilhelminasluis.

      Ten Zuiden van het Oosterkattegat was een klein haventje en daarachter het poldertje de Oosterhem of Kattegat, bestaande uit gras- en rietland, thans bebouwd met de huizen van de Prins Hendrikkade, Prins Hendrikstraat en Skagerrak. Men had daar in Zuidelijke richting eveneens een fraai uitzicht met links op een afstand van ongeveer 500 meter de befaamde molen „het Oosterkattegat” bij de Hanenpadsluis en in het verschiet de contouren van Amsterdam. De genoemde polder Oosterhem is als waterschap ontbonden in 1883.” (einde citaat)

Kaarten uit de Collectie Gemeentearchief Zaanstad:

Kattegat 1775

Deel van een kaart van Jaap Oosterwoud uit 1775 van de Voorzaan met zeedijken van Oostzaandam en Westzaandam.
Noord is links, bij de sluizen. Naam van de buurt: Ganzewerf Oosterkattegat.

Merk op: Er staan enkele molens op het eiland Westerhem, waarvan de namen op een andere kaart worden genoemd. Van boven naar beneden: „De Bakker”, „De Roleeuw” (rode leeuw), „De Kat” en „De Nooteboom”. De Bakker werd na een brand in 1787 „zonder dralen” nog datzelfde jaar opnieuw gebouwd door Engel van de Stadt (grootvader van Huybert). Klik hier voor meer details. Rechts boven op de kaart staat de molen „Oosterkattegat” bij de Haanepatter Sluys.

In 1871 werden deze molens geschilderd door Claude Monet. Zie voor reproducties en toelichtingen de tentoonstellingsgids „Monet in Holland” uit 1986, afbeeldingen 16, 17, 18 en 22.
Uit die gids : „ De vrouw van Claude Monet gaf Franse conversatieles aan de rijke familie Van de Stadt, woonachtig aan de Zuiddijk. Zodoende raakten de Monets ook bevriend met de familie Van de Stadt die aan de westkant van de Zaan woonde [Westzijde] ”.

De water diepten zijn in Rijnlandsche roeden. Het nieuwe Stadhuis en de Burcht zijn er nog niet in die tijd.
De locatie van het later gebouwde huis van Huybert is met een rood kruis aangegeven.

Kattegat 1900

Kadastrale kaart uit ±1900 met links [Noord] het in 1847 gebouwde stadhuis en de Burcht. Tussen het stadhuis en Kattegat de layout van de nieuwe bebouwing, zoals die tussen Zuiddijk en Prins Hendrikkade zou komen.

1900

Detail van de Kadastrale kaart rond het kruispunt Kattegat en Zuiddijk, ±1900.
(Gemeente Archief van Zaanstad, afb 53-00857, gedateerd 1900) Noord is links.
Het grijze vierkant in het midden is het huis van Huybert [36] Het aangrenzende huis ten westen werd bewoond door zijn oudere halfbroer Adriaan [32] en zijn gezin.
Het huis werd omstreeks 1900 gesloopt. De grond met de bijbehorende grote tuin kreeg een andere bestemming: daar werd de Kattegatschool gebouwd. De foto is van 1940.
1940

Dit verhaal werd toegevoegd: okt 2023

Klik hier om terug te gaan naar Voorzaan.

|| Terug naar verhalen ||